Kitap okumak için her zaman doğrudur. Ama güçlü bir kişilik, geniş bir bakış açısı ve büyük bir hayal gücü için bazı kitapların daha fazla yaş almadan okunması önemlidir. Üstelik her kitapta öğrenilecek yeni bilgiler, tanışacak farklı insanlar ve duyulacak hikayeler vardır.
Hazırladığım bu liste, sadece benim okuduğum ve okumayı planladığım kitaplardan oluşuyor. Elbette daha eklenecek çok sayıda güzel kitap vardır. 30 yaşına henüz gelmemişken, kendi listemi bitirmeye çalışıyorum. Eğer sizin de bir okunacaklar listeniz varsa, benimle paylaşabilir ya da kendi listenizi hazırlamak için benim önerilerime göz atabilirsiniz. 30 yaşını geçtiyseniz de bence okumak için hiç geç değil.
Bin Dokuz Yüz Seksen Dört – George Orwell
George Orwell’in kült eseri Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, distopya edebiyatının en önemli örneklerinden biridir. 1948 yılında yazılan bu eser; sadece atıfta bulunduğu dönemlere değil, günümüz modern dünyasına kadar ulaşmıştır. Öyle ki, kitabı okurken içinde yaşadığımız dönemle kesişim noktaları görmeniz mümkün. Bin Dokuz Yüz Seksen Dört her yaşta okunması gereken, hatta her yaşta farklı keşifler yapılmasına olanak sağlayan bir kitaptır.
Bülbülü Öldürmek – Harper Lee
Harper Lee’nin Pulitzer ödüllü romanı Bülbülü Öldürmek, kitaplığınızda mutlaka bulunması gereken bir başyapıt. Sadece Amerikan Edebiyatı için değil, tüm dünya edebiyatı dahilinde en önemli romanlardan biridir. Yazarın kendi çocukluğundan izler taşıyan bu romanda, dönemin toplumsal ve kültürel sorunları çarpıcı bir şekilde anlatılmaktadır.
Yazarın Bülbülü Öldürmek’ten 55 yıl sonra yayınladığı Tespih Ağacının Gölgesinde ise hikayenin 20 yıl sonrasına götürüyor okuyucuyu. Aynı zamanda yazarın yayınlanan ikinci ve son kitabı niteliği taşıyor. Yıllar sonra beklendiğine değen bir roman olduğunu ise tartışmasız söyleyebilirim.
Cesur Yeni Dünya – Aldous Huxley
Distopya romanları içinde en popüler eserlerden bir diğeri ise Cesur Yeni Dünya’dır. Aldous Huxley’in ünlü eseri temelde baskı düzeninin insanların üzerindeki etkisini detaylı olarak anlatmaya odaklanır. Geliştirilen üreme teknolojisi ve hipnopedi adı verilen uykuda eğitim sistemi ile toplumun yapısının nasıl değiştirildiği, romanda ustalıkla işlenmiştir.
Don Kişot – Cervantes
Edebiyat tarihinin ilk modern romanı kabul edilen Don Kişot, günümüze gelene kadar çok sayıda dile çevrilmiş ve film ya da oyunlara konu olmuştur. Cervantes’in ünlü eseri, 1605 yılında yayınlandığından beri başarısını sürdürmeyi başarmıştır. Kendisini şövalye ilan eden Don Kişot’un maceralarına odaklanan romanda, akıcı ve süregelen hikayeler içinde keyifli bir akış vardır. İspanya’nın neşeli ve coşkulu havasını hissedeceğiniz bu benzersiz roman, okunacaklar listesinde kesinlikle yer almalıdır.
Fahrenheit 451 – Ray Bradbury
Ray Bradbury tarafından yazılan Fahrenheit 451, korkutucu bir gelecek senaryosuna sahiptir. Fahrenheit 451, kağıdın yanma derecesidir ve roman, kitapların yakıldığı bir dünyayı anlatmaktadır. Distopya türü bir eser olmasıyla birlikte teknolojik gelişmelerin düşünce dünyasına vurduğu darbeyi keskin bir şekilde anlatmaktadır. Bugün yangınları söndürmekle görevli olan itfaiye teşkilatının temel görevinin kitapları yakmak olması ise çarpıcı bir ironidir.
Fareler ve İnsanlar – John Steinbeck
Edebiyat alanında Nobel ödülü almış yazar John Steinbeck’in eseri Fareler ve İnsanlar; 7’den 70’e her yaştaki insanın okuması gereken romanlardan biridir. İki yakın arkadaşın maceralarını ve ilişkilerini konu edinen romanın etkileyici sonu ise hayatınızı değiştirecek bir etki yaratmaktadır. Yazarın kendi hayatından da izler taşıdığı bilinen roman, aynı zamanda realizm akımının önemli örneklerindendir. Kitap okuma alışkanlığınız yoksa dahi akıcılığı ve az sayfa sayısı ile iyi bir başlangıç yapmanızı sağlayacaktır.
Harry Potter Serisi – J. K. Rowling
Bir dönemin çocukları için efsanevi kitap serisi olan Harry Potter, sinemaya uyarlanması da yapıldığında süksesini arttırmıştı. Bugün hala klasikler arasında sayılan ve her yaştan insanın keyif aldığı kitap serilerinden biridir. Sıradan bir çocuk olan Harry’nin büyücülük evreninde çok büyük bir üne sahip olduğunu öğrenmesi ile başlayan macera, Hogwarts adındaki okulda aldığı eğitim ve kurduğu arkadaşlıklarla devam eder. Bu maceralara, kahramanın peşindeki karanlık büyücünün katılması ile gizemli ve zorlayıcı bir yolculuk başlar.
Toplamda 7 farklı kitaptan oluşan seriye, Lanetli Çocuk adı verilen bir kitap eklemesi daha yapılmıştır. Bu kitapta ise aynı evrendeki kahramanların yıllar sonrasında, çocuklarının maceraları anlatılıyor. Kitap ilk olarak tiyatro oyunu olarak hazırlanmış, sonrasında Harry Potter ve Lanetli Çocuk adı altında yayınlanmıştır.
İki Şehrin Hikayesi – Charles Dickens
Charles Dickens, İngiliz Edebiyatı’nın en ünlü yazarlarından biridir. Yazarın en önemli eserlerinden biri ise İki Şehrin Hikayesi’dir. Yalın anlatım tarzı ve etkileyici betimlemelerle süslenen romanın sürükleyici hikayesi, kitabın son sayfasına kadar soluksuz kalmanıza neden olmaktadır. Genel hatlarıyla roman, Fransız İhtilali’nden önce hapisten çıkan bir doktor ve kızının, yeniden hayata dönme hikayesini anlatıyor.
Körlük – Jose Saramago
Hiç beklenmeyen bir felaketin insanoğlunun başına gelmesinden sonra toplumun bunu kabullenişi, alışma süreci ve yok oluşu; Körlük romanının temelini oluşturan hikayenin yapı taşlarını meydana getirmiş. Jose Saramago, oldukça ürkütücü olan konusuna rağmen ustalıkla anlattığı hikayesinde okuyucuya aynı anda pek çok sorgulama yaptırmayı ve duygu yaşatmayı başarıyor. Kitabın aynı ismi taşıyan filmi de vizyona girdiği dönemde büyük yankı uyandırmıştı. Ancak filmi izlemeden önce siz yine de kitabı okuyun.
Nietzsche Ağladığında – Irvin D. Yalom
Felsefe dünyasının en çok merak edilen düşünürlerinden biri olan Nietzsche’nin hayatının bir bölümüne odaklanan Nietzsche Ağladığında; Irvin D. Yalom’un büyük eserlerinin başında gösterilmektedir. Psikanalist bir yazar olan Yalom eserinde, psikanaliz ve felsefenin önemli isimlerine de yer vermiştir. Düşünsel tarzda yazılan bu roman; Nietzsche, Freud ve Breuer üçlüsü ile Lou Salome ismindeki kadının hayatlarının kesişim noktalarından oluşmaktadır.
Palto – Gogol
Rus Edebiyatı içinde Gogol, pek çok yazarı ve şairi etkilemiş büyük bir romancıdır. Palto ise ustalığını kanıtladığı en önemli eserlerinden biridir. Uzun bir öykü olan Palto; bir katip götünden Rus halkının yaşadığı yoksulluğu anlatmaktadır. Gogol’un Palto’yu yazarken yakın arkadaşı Puşkin’in ölümü nedeniyle büyük bir ruhsal bunalım içindedir. Yine de öykü çok büyük bir başarı yakalar. Öyle ki, edebiyatın devlerinden sayılan Dostoyevski bu öyküden sonra “Hepimiz Gogol’un Palto’sundan çıktık” demiştir.
Savaş ve Barış – Lev Tolstoy
Listedeki Rus Edebiyatı eserlerinden bir diğeri ise Lev Tolstoy tarafından yazılan Savaş ve Barış. Tolstoy’un hemen hemen her romanı okunması gerekenler listesinde yer alabilir. Ancak özellikle Savaş ve Barış mutlaka okunmalıdır. Napolyon döneminde Rusya ve Fransa arasında süregelen savaşı ve topluma etkisini anlatan romanda; farklı sınıflardaki insanların yaşam tarzları da yansıtılmıştır. Romanın dili, kurgusu ve aynı zamanda gerçekçiliğin etkili kullanımı, döneminin ve geleceğin pek çok yazarına da ilham olmuştur.
Sefiller – Victor Hugo
Victor Hugo’nun müzikallere, filmlere ve oyunlara konu olan, sayısız yorumlaması yapılan klasik eseri Sefiller; yaşınız kaç olursa olsun, mutlaka okumanız gereken romanlardan biridir. Üstelik hikayenin etkileyiciliği nedeniyle kendinizi kolayca kaptıracağınız bir kurguya sahiptir. Hırsızlık nedeniyle kürek mahkumu olan Jean Valjean’ın yaşam mücadelesini anlatan romandaki her karakterin güçlü bir hikayesi vardır.
Simyacı – Paulo Coelho
Simyacı, yazarı Paulo Coelho’nun en popüler eserlerinden biri olmakla birlikte son derece başarılı bir romandır. Ana karakterin kendi iç dünyasına yaptığı yolculuğa okuyucuyu da davet ettiği bu romanda, Mesnevi’nin izlerini görebilir ve ruhunu hissedebilirsiniz. Endülüslü çoban Santiago’nun hikayesini okuduktan sonra hayatınızda bir şeylerin değiştiğini görebilirsiniz.
Uçurtma Avcısı – Khaled Hosseini
Ortadoğu’da yaşanan zor günlere çocukların gözünden bakan kitap Uçurtma Avcısı, yazarı Khaled Hosseini’ye büyük başarı kazandırmıştır. Sınıf ayrımını ve çocukluğun saflığını temeline alan romanın, tarihi bir değer taşıdığını da söylemek yanlış olmayacaktır. Acı dolu bir hikayesi olsa da arkasında yatan dostluğun ve bağlılığın sıcaklığı, içinizi ısıtıyor. Uzun zamandır kitap okumuyorsanız ve bir yerden başlamak istiyorsanız; önceliği Uçurtma Avcısı’na verebilirsiniz.
Yabancı – Albert Camus
Albert Camus, en fazla ses getiren eserlerinden biri olan Yabancı ile edebiyat dünyasına damga vurmuştur. Varoluşçuluk akımına güzel bir örnek sunan yazarın romanda anlattığı hikaye, okuyucunun kendini sorgulamasını ve keşfetmesini teşvik eder niteliktedir. Romanın ana fikri ise kişinin dünyaya ve kendi eylemlerine her geçen gün yabancılaşmasıdır. Sayfa sayısına oranla uzun soluklu bir heyecan sunan bu romanı, okunacaklar listesine bir an önce ekleyin.
Yüzüklerin Efendisi Serisi – J.R.R. Tolkien
Pek çoğumuz Yüzüklerin Efendisi’ni filmlerden tanıyor olabiliriz. Yayınlandığı dönemde büyük sükse yapan bu film serisi, aynı adı taşıyan Yüzüklerin Efendisi kitap serisinden uyarlamadır. J.R.R. Tolkien tarafından kaleme alınan bu eser, fantastik ve macera türü içinde bir başyapıttır. Yolculuğun zorluğunun eşlik eden insanlarla önemsizleştiğini ve dostluğun en büyük kurtarıcı olduğunu anlatan romanda; fedakarlık ve arkadaşlık gibi güzel duyguların yanında hırs ve ihanetin sinsi taraflarını da görebiliyorsunuz.
Yüzyıllık Yalnızlık – Gabriel Garcia Marquez
Son olarak Yüzyıllık Yalnızlık… Bu romanla tanıştığımda, üniversitedeydim ve proje ödevim için romanı incelemem gerekiyordu. Ekip arkadaşıma ise son iki haftadır kimse ulaşamıyordu ve tüm görev bana kalmıştı. O zaman ciddi bir stres altına girdiğimi hatırlıyorum ama iyi ki tüm yükü üstlenmişim. Gabriel Garcia Marquez ile tanışmamı sağlayan bu roman, hayatımda önemli bir yere sahip oldu. Büyülü gerçekçiliğin muhteşem bir örneği olan Yüzyıllık Yalnızlık, okuması biraz zor bir roman ancak okuduğunuza da değecek bir hikayeyi anlatıyor.
Benim Okunacaklar Listemdeki Kitaplar
Listede açıkladığım romanların hepsi okuduğum kitaplar arasında seçtiklerim. Ancak benim 30 yaşına gelmeden önce okumam gereken kitaplar listemde, henüz okumadığım romanlar da var. Vaktim biraz az kaldı ama gerçekten yaşın ne önemi var ki? İşte benim okunacak listemde, ilk sırada yer alan diğer öneriler:
• Devlet – Platon
• Görülmeyen Adam – Ralph Ellison
• Kurtlarla Koşan Kadınlar – Clarissa Pinkola Estes
• Notre Dame’ın Kamburu – Victor Hugo
• Otomatik Portakal – Anthony Burgess
• Prens – Niccolò Machiavelli
• Savaş Sanatı – Sun-Tzu
• Ses ve Öfke – William Faulkner
• Siddhartha – Hermann Hesse
• Toplum Sözleşmesi – Jean Jacques Rousseau
• Yaşlı Adam ve Deniz – Ernest Hemingway
Kıyıdan 
Birisi “30 Yaşına Gelmeden Okunması Gereken Kitaplar – Dünya Edebiyatı” üzerinde düşündü