Yoga ve Meditasyon: Farkları Neler?

Yoga ve meditasyon, aynı anlamda kullanılan ve çok sık karıştırılan iki kavramdır. Oysa iki kavram da birbirinden çok farklı, ancak bir o kadar da tamamlayıcıdır. Daha doğrusu meditasyon, yoga ile ulaşılması gereken nokta için en gerekli adımdır. Meditasyon olmadan yoga, tam anlamıyla amacına ulaşamaz.

Daha fiziksel bir disiplin olan yoganın aksine, meditasyon tümüyle zihinde gerçekleşir. Tamamlayıcı olmaları nedeniyle de birbirlerinden bağımsız düşünülemez. Ancak pek çok insan yoga yaptığını ifade ederken meditasyonu kasteder. Anlam karmaşasına son vermek ve iki disipline dair tüm detayları öğrenmek için sayfayı kaydırabilirsiniz.

Yoga Nedir?

Yoga, hepimizin yabancı olmadığı hatta belki bir kez denediği bir disiplin. Kelime anlamı, Sankrit dilindeki “yuj” sözcüğünden türemişir. Birleşmek, bağlamak, toplamak gibi anlamları olan bu kelime, yoganın temeldeki felsefesini de yansıtır.

Yoga ile ilgili yanlış bilinenlerden biri olan dini bir ritüel olduğudur. Farklı din mensupları tarafından uygulanan bir ritüel olmakla birlikte; hiçbir dinsel unsur içermeyen bir denetleme sistemi olarak da uygulanabilir. İçe dönme, çeşitli derinliklerdeki transa geçme ya da şuur hallerinin yer aldığı bir otokontrol mekanizması olarak açıklanabilir. Yoga tümüyle bir dinle ya da dini mezheple bağdaştırılamaz.

Yoga duruşları; bedeni güçlendirmek, iyileştirmek ve gençleştirmek için yapılır. Disiplinin temeli ise öfke duygusunu dindirmek, sakinleşmek ve zihni berraklaştırmak için geliştirilmiş duruşlardan oluşur.

Yoga-Sutralar ve Yedi Aşama

Yoga hakkında temel bilginin öğrenilmesini sağlayan ve bugüne kadar yazılmış en eski metinler olan Yoga-Sutra; Patanjali adındaki bir yogi tarafından yazılmıştır. Yogi, yoga felsefesini uygulayan kimseler için kullanılan bir tanımlamadır. Patanjali adındaki bu yoginin kim olduğuna ve metinleri ne zaman yazdığına dair ise kesin bilgiler yoktur. Metinlere göre Yoga-Sutralar 4 ana bölümden oluşur:

• Samadhi hali ve ilkeleri.
• Samadhi haline ulaşma araçları ve disiplinleri.
• Psişik yetenekler.
• Kurtuluş.

Samandhiye ulaşmak için ise ilk olarak 7 aşamanın tamamlanması gerekir. Bu aşamalar tamamlandıktan sonra özne ile nesne bir olur ve yoga tamamlanır. Metinlerde yer alan 7 aşama ise şöyle açıklanmıştır:

1. Yama.
2. Niyama.
3. Asana (bedensel duruşlar).
4. Pranayama (nefes teknikleri).
5. Pratyahara (algıların denetlenmesi).
6. Dharana (meditasyona odaklanma).
7. Dhyana (zihnin denetlenmesi).

En Bilinen Yoga Biçimleri Nelerdir?

Yoga, farklı ekollere ayrılır ve zaman içinde farklı biçimlerde uygulama alanı bulmuştur. Genel olarak bilinen ve uygulanmaya devam eden bazı yoga biçimleri şu şekilde açıklanabilir:

• Bhakti-Yoga: İlahi aşamaya sevgi ve tapınmayla erişileceğini savunan biçimdir.
• Hatha-Yoga: Bu yoga biçimi en çok bilinen ve uygulanan türdür. Ancak aslında bir yoga türü değildir; aksine Raja-Yoga kapsamında yer alan bir tekniktir. Bilinç haline ulaşmaya hazırlık yapan uygulamaları kapsar. Bedensel pozisyonlara dayalı bu teknik, fiziksel sağlığı iyileştirme amacıyla uygulanır.
• Jnana-Yoga: Bilgi yolu olarak kabul edilen bir türdür. Gözlem, çalışma ve deneyim yolu ile kazanılan bilgilere dair meditasyon yapılır.
• Karma-Yoga: Kişinin görev bilincine sahip olması ve bunları yerine getirmesi, aynı zamanda görevlerini karşılıksız yapmasını önerir.
• Mantra-Yoga: Mantralar kullanan bir biçimdir. Ses yolu ile uygulanır.
• Raja-Yoga: Metafizik yoga olarak bilinir. Konsantrasyon, nefes teknikleri ve bedensel pozisyonların yardımı ile zihni denetleme yolunun bulunmasını sağlar.
• Kundalini-Yoga: Gücü arındırmaya yönelik tekniklere sahip bir türdür. Mantralar ve bedensel pozisyonlardan oluşur.
• Ölüm Yogası: Tibet’te uygulanan bir yoga biçimidir. Kişinin duygu ve düşüncelerini denetleyebilmesine yönelik bir teknik içerir. Tibet yogilerine göre bu yogada kazanılan deneyim, kişiyi ölümden sonraya hazırlar.

Hatha-Yoga Felsefesi

Sanskrit dilinde “ha” kelimesi sıcak, erkek, güneş; “tha” kelimesi soğuk, kadın, ay anlamına gelir. Hatha-yoga ise bu iki zıt enerjinin uyumlu birleşimini temsil etmektedir. Felsefesine göre insan sağlığı, bu iki enerjinin dengeli bir biçimde dolaşımı ile korunabilir. Bu denge bozulduğunda, enerjilerden biri dengesini kaybettiğinde hastalıklar ortaya çıkabilir. Sağlıklı bir yaşam için hatha-yoga etkili bir yöntemdir.

Asanalar / Yoga Duruşları

Asana, hatha-yoga duruşlarına verilen isimdir. Kelime anlamı ise rahat duruştur. Hatha-yoga asanaları, düzenlenmiş bedensel pozları ve nefes tekniklerinin beden ve ruhsal sağlık üzerindeki etkilerinin deneyimlenmesini sağlar.

Her bir asana, bulunduğu gruba göre fiziki yapıyı denetler, esnemeyi sağlar ve kas sağlığını korur. Kas yapılarını gerektiğinde sertleştirir, esnetir ya da uzatabilir.

Vücudun esnetilmesini ve gereksiz dokulardan kurtarılması, hatha-yoga duruşları ile mümkün olur. Forma girmek ve sağlıklı kalmak için asanaları düzenli olarak yapmak ve nefes tekniklerine dikkat etmek yeterlidir. Asanaların hemen hemen hepsi, günlük hayatta rahatlıkla uygulanabilir. Ciddi bir sağlık sorunu olmayan ya da kas problemleri bulunmayan herkes, bedenlerini zorlamadan asanaları yapabilir.

Meditasyon Nedir?

Latince “meditatio” kelimesinden türeyen ve kelime anlamıyla Batı dillerinin pek çoğunda “derin düşünme” anlamına gelir. Mistik anlamıyla ise kişinin iç huzurunu ve öz varlığını bulmasına yarayan zihin denetleme teknikleri olarak açıklanabilir.

Meditasyon yapmak sakin kalmak ve farkındalığı arttırmak için bilinçli olarak bir çaba gösterme eylemidir. Bu eylem ile başka bir düzeydeki gerçekliği algılamanız ve keşfetmeniz mümkün olabilir. Meditasyonu ister bir dua, ister bir teknik olarak düşün; varlığı ve bilinci anlamak için etkili bir gözlem süreci sunduğuna emin olabilirsiniz. Kişi, içinde ve çevresinde olan biten her şeyle meditasyondayken yoğun bir ilişki kurmaktadır.

Meditasyon Ne İşe Yarar?

Meditasyon her şeyden önce insan sağlığını iyileştirme ve koruma için en etkili yollardan biridir. Ancak bir tedavi tekniği olmadığı unutulmamalıdır. Meditasyon ile sağlığınızın en kötü düşmanlarından biri olan stressin seviyesini azaltabilir ve elverişli fiziksel koşulları hazırlayabilirsiniz. Bunun yanında meditasyonun faydaları şöyle sıralanabilir:

• Hayatınıza getirdiği denge ile günlük hayatınız, kariyeriniz ve ilişkileriniz düzenlenecektir. Başarılarınız katlanarak büyür, daha net ve sağlıklı bir zihne sahip olur ve dengeli bir yaşam tarzı oluşturabilirsiniz.
• Kendinizi tanır, düşüncelerinizi duyarsınız. Hayat koşturmacasında unuttuğunuz pek çok şey gün yüzüne çıkar ve anlam bulur. Aynı zamanda problemleri çözmede daha yaratıcı olacağınız da bir gerçektir.
• Güçlü bir hafıza için meditasyon, büyük bir destekleyicidir. Yaş aldıkça artan hafıza sorunları, düzenli meditasyon yapan insanlarda çok daha ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır.
• Sağlıklı bir uyku düzeni için düzenli meditasyon yapılması sıkça önerilir. Uykusuzluk, sık ya da yorgun uyanma gibi şikayetleri düzenli meditasyon yaparak en aza indirmek mümkündür.
• Aynı zamanda ağrıların hafiflemesinde, bağımlılıkla mücadelede ve kan basıncının düzenlenmesinde de meditasyonun önemi büyüktür.

Yogada Meditasyon

Meditasyon düşünce yolu ile farkındalık kazanmayı sağlayan bir konuma ulaşmayı sağlar. Bu konumda dikkati dağıtacak şeylere odaklanmadan iç dünyaya dönülür. Dikkatini dağıtan her şeyden uzaklaşmasını sağlayan bu disiplin sayesinde kişi, sadece düşünmeye odaklanır ve anı deneyimleyebilirsiniz. Geçmiş ya da geleceğin endişesinden uzak bir an yakalayabilirsiniz.

Tüm bunların yanında meditasyon bir trans ya da uykuda olma hali değildir. Meditasyon yapan kişinin tamamen bilinci açıktır ve ruhunu hissetmeye çalışır.

Yoganın metal taşlarından biri olan meditasyon, yogada bütünleşmeyi amaçlayan evrelere ulaşmak için uygulanması gereken bir adımdır. Meditasyon yapan kişi, kendi içsel varoluşuna ulaşabilecek nihai noktayı keşfedebilir. Bunun için ise konsantrasyonun ötesine geçip tam odaklanma sağlanması gerekebilmektedir. Dolayısıyla kendi kendine ulaşılması gereken bu aşama için farklı yöntem ve teknikler olabilir. Bu tekniklerden en çok kullanılanı ise belirli bir objeye odaklanarak belirli bir mantranın tekrar edilmesidir. Düzenli ses ya da müziklerin dinlenmesi ile de meditasyon desteklenebilir.